ابعاد تربیتی حماسه عاشورا برای جهانیان قابل استفاده است
حجت الاسلام هادی صادقی رئیس مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه حماسه عاشورا هم ابعاد فردی و هم ابعاد اجتماعی دارد، گفت: این قیام درس آموزیهای بسیاری دارد که نه تنها برای مسلمانان و شیعیان بلکه برای همه آزادگان دنیا قابل استفاده است. درسهایی چون آزادگی، شهامت و شجاعت که حتی غیرمسلمانانی مانند گاندی نیز امام حسین (ع) را معلم و الگوی خود دانسته و در مبارزه با ظلم و ستم و مبارزه با حکومت غاصب از آن بهره مند شدند.
حجت الاسلام صادقی با بیان اینکه این نهضت در اخلاق فردی نیز درس آموز بوده است، اظهار داشت: رعایت آداب کوچکتر و بزرگتر، آداب روابط خانوادگی، درس محبت و از خود گذشتگی و ارتباط با یکدیگر در جای جای این نهضت به خوبی مشهود است. ارتباط دلسوزانه خواهر و برادر و محبتی که بی منت انجام می گیرد و درس اطاعت از رهبر در حادثه عاشورا بسیار برجسته است به طوری که هیچکس بی اذن رهبر اقدام نمی کند و اگر رهبر دستور دهد با وجود اکراه انجام می دهند. بنابراین کمتر درس اخلاقی و تربیتی است که در حماسه و قیام امام حسین (ع) دیده نشود.
رئیس مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما با تأکید بر اینکه امر به معروف و نهی از منکر از دیگر درسهایی است که در نهضت امام حسین (ع) به چشم می خورد، تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر هیچ حد و مرزی نداشته و دامنه آن به قدری وسیع است که با زبان، رفتار، گفتار، جنگ، کشتار، شهادت، اسارت زن و فرزند و خواهر، این کار را انجام داد و از امر به معروف و نهی از منکر هیچ ابایی نداشت. به طوری که خود را برای اقامه دین و عدالت فدا کرد و می فرمود " اگر اقامه دین جدم رسول خدا (ص) جز با کشته شدن من انجام نمی شود پس شمشیرها مرا فراگیرند." چرا که برای اجرای احکام دین شهادت را اشکال نمی دانست.
وی در ادامه یاد آور شد: امروز هم در مشکلات داخل کشور و هم در جامعه جهانی الگوی خوبی داریم و می دانیم که راه درستی را در راستای رضایت خدا انجام می دهیم، بنابراین باید با الگوپذیری از امام حسین (ع)، درایت لازم، هوشمندی و پیروی از رهبری به طور هماهنگ و همسان در برابر ظلم جهانی ایستادگی کنیم.
حماسه عاشورا نقش مؤثری در ارتقاء اخلاق فردی و الهی دارد
عباس معلمی عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه استفاده اخلاقی از حادثه عاشورا لایه های مختلفی دارد، گفت: افراد با اعتقادات و مذاهب مختلف چون شیعه و غیر شیعه وقتی با حادثه ای برخورد می کنند که در جنگی عده افراد کمی که معصوم هستند در مقابل افراد انبوه که در اوج خشونت و سنگدلی قرار می گیرند، احساسی در آنها پیدا می شود که نسبت به مظلوم احساس همدردی کنند و این عطوفت و همدردی در سازندگی انسان مؤثر است .
وی در ادامه با تأکید بر اینکه ورزش کردن جسم انسان را می سازد، مطالعه و تمرین ابعاد فکری را ساخته و ذهن انسان را قویت می کند، اظهار داشت: در بعد روحی و روانی نیز وقتی انسان در جای مناسب احساس خود را بروز می دهد، عاطفه او تقویت شده و خوش قلب تر می شود.
عباس معلمی در ادامه با بیان اینکه زمانها و مکانهایی هستند که به افراد کمک می کنند تا به سوی خدا و اوامر الهی جذب شوند، تصریح کرد: هنگامی که می گوئیم با نماز خواندن وارد دریایی می شویم که خود را از ناخالصیها پاک می کنیم، درباره دهه محرم نیز وضعیت چنین است با وارد شدن به ماه محرم انسان ناخالصیهای خود را پاک و تا حدی خود را تزکیه می کند.
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به اینکه گاهی اوقات انسان باید دقت بیشتری کرده و خود را در آینه عاشورا بررسی و حسن و قبح اعمال خود را ببیند و از خود سؤال کند که اگر من در حادثه عاشورا بودم در کدام سپاه قرار می گرفتم، یاد آور شد: انسان باید با بررسی خصلتهای افراد مختلف، آنها را مورد سنجش قرار داده و با دقت و تیزبینی جایگاه خود را در میان سپاه اسلام یا کافر و یا حق و باطل بیابد. این مسئله باعث می شود انسان نسبت به خود سختگیری کند، چرا که برای رسیدن به این مهم مقدمه لازم است و عظمت این حادثه کمک می کند تا حق و باطل روشن شده و انسان بتواند ناراستیها و کجیها را ببیند.
وی با بیان اینکه حماسه عاشورا تأثیر بسیار والایی در خودسازی و اخلاق الهی در انسانها دارد، گفت: ایامی چون دهه محرم و یا مناسبتهایی مانند ماه رمضان منجر می شود تا انسان به خدا نزدیک شده و از بسیاری کارها حذر کند، به طوری که جرایم کاهش می یابد، رئوف و مهربان می شود و تحملش بالاتر می رود.
فضایل اخلاقی نهضت عاشورا بسیار فراگیر و تأثیرگذار است
حجت الاسلام حمید رضا شریعتمداری عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب قم در گفتگو با خبرنگار مهر در ابتدا به تفاوت جوهری و بنیادین حرکات انبیا و اولیای الهی با جریانات و حرکات دیگران اشاره کرد و گفت: جریانات انبیای الهی قبل از آنکه ابعاد احساسی، عاطفی و حماسی را در بر گیرد، ابعاد ایمانی و اخلاقی دارد.
وی به بعد ایمانی حماسه عاشورا اشاره کرد و اظهار داشت: خاستگاه این رفتارها ایمان است، چون ایمان به خدا، ایمان به هدف، ایمان به مردم و ایمان به راه، موضع ایمانی و کار آنها را کاملا مشخص و شفاف می کند.
عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم در ادامه به تبیین خاستگاه اخلاقی اشاره و تصریح کرد: خاستگاه اخلاقی ناشی از حماسه امام حسین (ع) به قدری والاست که نمی توان آن را نادیده بگیریم. چرا که در اساطیر و حماسه های دیگر اگر چه ممکن است فداکاری و ایثار قوی باشد، اما در حماسه امام حسین(ع) و قیام عاشورا فضایل اخلاقی بسیار فراتر رفته و تأثیرگذار تر بوده اند، چرا که در جای جای رفتار ایشان با اصحاب و خاندان و حتی دشمنان حضور ملموس و مشهود ارزشهای اخلاقی را می بینیم.
حجت الاسلام حمیدرضا شریعتمداری با بیان اینکه از ابعاد اخلاقی و ایمانی حماسه عاشورا می توان در مواجهه با دشمنان و مخالفان خود بهره مند شد، گفت: فرصت طلبی در نهضت امام حسین (ع) وجود ندارد، در قیام امام حسین (ع) وسیله هدف را توجیه نمی کند، یعنی برای رسیدن به هدف نباید از هر راهی اقدام کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه در نهضت امام حسین(ع) عزت نفسانی و اخلاقی، غیر از تکبر، نخوت و استکبار است، افزود: این عزت ریشه در کرامت انسانها دارد، به طوری که امام حاضر نبود در هیچ شرایطی تن به ذلت و خواری دهد و این مسائل درس آموز است و می توانیم از آن بهره مند شویم که در مسائل ارتباطی مختلف با خانواده، دوستان و آشنایان از آنها بهره مند شویم.
نظر شما